تحقیق حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

معرفی مقاله تحقیقاتی بررسی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

بخشهایی از متن تحقیق

هنگامی که در اوایل تابستان 135، در همه محافل و مجامع ایران صبحت از چگونگی ایجاد مجلسی بود که می بایست قانون اساسی را تدوین و تصویب نماید، رهبری انقلاب یادآور شد: به جای یک مجلس موسسان بزرگ که ماهها وقتمان را خواهد گرفت و لحظه های حساس انقلاب را به هدر خواهد داد، مجلسی به نام خبرگان تشکیل شود و بعد از شور و بررسی، برای تصویب به مردم ایران عرضه کنند.

ایشان تاکید کردند: قانون اساسی ما باید اسلامی باشد و حتی یک حرف غیر اسلامی در آن نباشد و اگر باشد نه من به آن رای خواهم داد و نه ملت. ملت ما کسانی را انتخاب می کند که به اسلام عقیده دارند و اسلام را دین مترقی می دانند.

قانون انتخابات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در چهارم تیر ماه، توسط شورای انقلاب تهیه و تصویب گردید. این قانون مبتنی بر هشت فصل و چهل و یک ماده بود. در این قانون عنوان مجلسی که تدوین و تصویب قانون اساسی را عهده دار می شد، بشرح فوق تصریح شد، بعدها به مجلس خبرگان معروف گردید. متن تحقیق حقوق اساسی ایران ادامه دارد...

تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران

اصل تفکیک قوا : این اصل یکی از سایه های دموکراسی به مفهومی که در کشورهای غربی استنباط می شد می باشد. در این کشورها از اعمال تفکیک قوا حکومتی توسط ارگان دیگری کنترل و محدود می شود.

اصولا تقسیم وظایف و امور مملکتی بین سه ارگان (قوه) در دموکراسی غربی به نام اصل انفصال قوا شناخته شده است. این اصل مبنای خود را در فلسفه سیاسی قرن 18 میلادی دارد. تعبیر توجیه و تفسیر روش آن را منتسکیر حقوقدان مشهور فرانسوی در انتساب روح القوانین خود نموده است. بعقیده او هر که صاحب قدرت است سعی دارد از آن سوء استفاده کند. لذا می بایست قدرت را تجزیه کرد تا از تغییر شکل آن به استبدادی و دیکتاتوری جلوگیری نمود.

منتسکیو همچنین معتقد است: برای اینکه فرد نتواند از قدرت و اختیار خود سوء استفاده کند باید قدرت، را کنترل و متوقف کرد.

اصل تفکیک قوا و اصل حاکمیت ملی اساس فلسفه سیاسی ملتهای غربی را تشکیل می دهد.

نمونه بارز و تقریبا مطلق تفکیک قوا در بعضی از ممالک نظیر کشور ایالات متحده امریکای شمالی مشهود است.

حقوق و آزادیهای فردی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

انسان در دنیا آزاد خلق شده و دارای آزادی مطلق است و قادر می باشد هر عملی را انجام دهد. او از افراد دیگر موقعی می تواند استفاده کامل نماید که در محیطی آزاد یعنی تنها دور از افراد دیگر بسر برد ولی این امر برای او غیر عملی است زیرا ساختمان جسمی انسان طوری است که نمی تواند احتیاجات خود را به تنهایی برآورده سازد. بدان جهت گفته می شود که انسان طبیعتا اجتماعی می باشد.

آزادیهای فردی بوسیله اعلامیه های حقوق بشر منشور سازمان ملل متحد و اغلب قوانین اساسی کشورهای جهان تایید و حمایت شده اند. اما افسوس و آه باید اذعان داشت که بیشتر این تایید و حمایتها در بسیاری از ممالک دنیا فقط از کلماتی مرده و بی روح متشکل است و از سطور قوانین مدونه و صفحات نوشته ها و مجموعه ها فراتر نمی روند.

اگرچه عمل ذکر و حمایت نوشته شده در اغلب قوانین نارسا نامفهوم و ناقص است.

با اینحال آزادیهای فردی لازمه حیات بشر اجتماعی است و بدون داشتن آنها شخص از افراد زنده جامعه نمی تواند بشمار آید و از منافع اجتماعی برخوردار گردد.

بدین ترتیب هیچکس نمی تواند از خود سلب مسئولیت کند یعنی از آزادیهای افرادی صرفنظر نماید همچنانکه دیگری هم نمی تواند به آنها تجاوز کند.

ماده 960 قانون مدنی کشورمان در این خصوص اشعار می دارد:

هیچکس نمی تواند از خود سلب مسئولیت کند و یا در حدودی که مخالف قوانین و با اخلاق حسنه باشد از استفاده از حریت خود صرفنظر نماید.

همانطوریکه در صفحات پیش اشاره شد قانون اساسی ما کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسئولیت او در برابر خدا را بعنوان یکی از شش پایه ایمانی نظام حاکم بیان داشته است.

این قانون در فصل سوم خود تحت عنوان (حقوق ملت) حقوق و آزادیهای برای افراد (مردم) در نظر گرفته است که اهم آنها از این قرارند.

فهرست مطالب تحقیق

فصل اول: تاریخچه حقوق اساسی ایران

جغرافیای طبیعی ایران

نگاهی اجمالی بر تاریخ سیاسی- مذهبی ایران

ایران در ادوار پیش از اسلام (ایران باستان)

حکومت هخامنشی

دوره سلوکیها و اشکانیان

دوره ساسانیان

ایران در ادوار بعد از ظهور اسلام (ایران اسلامی)

ایران در دوران خلافت امویان و اوایل خلافت عباسیان

ایران از نیمه قرن 8 میلادی تا حمله مغول ها

ایران از حمله مغول ها تا جلوس صفویه بر سرید سلطنت

ایران از صفویه به بعد (ایران شیعه)

اول- ایران از صفویه تا انقلاب مشروطیت

دوران صفویه ها

حکمرانان زند

قاجاریه

وضع عمومی ایران در اواخر قرن 13 هجری

اختیارات پادشاه

صدر اعظم یا وزیر اعظم

قوانین

مجازات ها

نهضت مشروطیت

دوم- ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

نگاهی جمعی و کلی بر مطالب آمده در قانون اساسی مشروطیت و متمم آن در وظایف مجلس- حدود و حقوق آن

در اظهار مطالب به مجلس شورای ملی

عنوان مطلب از طرف مجلس

در شرایط تشکیل مجلس سنا

حقوق ملت ایران

قوای مملکت

حقوق اعضای مجلسی

حقوق سلطنت ایران

راجع به وزراء

اقتدارات محاکمات

تجدید نظرات و تغییرات قانون اساسی مشروطیت

عدم تجانس اصول قانون اساسی مشروطیت

اجمالی از اثرات مثبت انقلاب مشروطیت

خاندان پهلوی و دین اسلام

سوم- ایران از انقلاب اسلامی به بعد

تولد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

کرنولوژی سقوط پادشاهی پهلوی

تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

فصل دوم- شکل و محتوای نظامی جمهوری اسلامی ایران

کلمه جمهوری بیانگر شکل حکومت است

حکومت یک تن

حکومت عده ای معدود

حکومت عده ای بیشمار

تقسیم بندی شکل حکومت از نظر ارسطو

نقدی بر تقسیم بندی شکل حکومت

نتیجه

کلمه اسلامی مبین محتوای نظام است

فصل سوم- مبانی اعتقادی نظام جمهوری اسلامی ایران

ویژگی بنیادی نظام جمهوری اسلامی ایران

ایمان به خدای یکتا- (توحید)

ایمان به وحی الهی- (نبوت)

ایمان به معاد و نقش سازنده آن در سیر تکاملی انسان بسوی خدا- (معاد)

ایمان به عدل خدا در خلقت و قانونگذاری- (عدل)

ایمان به امامت و رهبری مستمر- (امامت)

کرامت انسان و ارزش والای انسان

فصل چهارم- حاکمیت مذهبی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

حاکمیت مطلق از آن خداوند است

نتیجه فصل

فصل پنجم- حاکمیت ملی در جمهوری اسلامی ایران

اول- مفهوم

حاکمیت اقتداراتی مطلق و عالی است

اراده عمومی در کشورهای غربی

مفهوم حاکمیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نتیجه

دوم- اعمال حاکمیت ملی

رفراندم تایید استقرار جمهوری اسلامی ایران

انتخابات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی

رفراندم برای تایید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

اعمال حاکمیت ملی، از زمان تدوین قانون اساسی

اول- راه انتخابات

انتخابات ریاست جمهوری

انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری

انتخابات دومین دوره ریاست جمهوری

انتخابات سومین دوره ریاست جمهوری

انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی

انتخابات مجلس خبرگان

دوم- راه رفراندم

فصل ششم- تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران

نگرش اسلام به تقسیم امور و وظایف عمومی

نتیجه

فصل هفتم- حقوق و آزادی هایی فردی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران- حقوق ملت

کلیات

تساوی حقوق افراد

مصونیت جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض

منع تفتیش عقاید، وجود آزادی نشریات و مطبوعات

منع بازرسی و نرساندن نامه ها و غیره

آزادی احزاب و اجتماعات

حق داشتن شغل، برخورداری از تامین اجتماعی و غیره

منع دستگیری و توقیف افراد

حق دادخواهی، حق داشتن وکیل

منع هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار

علنی بودن محاکمات

فصل هشتم- رهبری در جمهوری اسلامی ایران

اول- کلیات

مقدمه

تولد دولت اسلامی

تشیع چگونه پیدا شد؟

شیعه چگونه بوجود آمد؟

مفهوم قدرت از دیدگاه شیعه

دوم- رهبری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نگاه کلی

منابع بصورت پاورقی