پایان نامه حقوق مالکیت فکری در ایران و جهان

معرفی پایان نامه بررسی حقوقی مالکیت فکری در ایران و جهان (به طور عام)

این پروژه تحقیقاتی در دو فصل کلی تهیه گردیده که در آن حقوق مالکیت فکری به عام در فصل نخست، و فصل دوم در ایران بررسی می گردد.

مقدمه

از آغاز زندگی بشر، تا دوران تکامل اولیه ای که به تولد مفاهیمی چون حق، مالکیت، و... منتهی شد، اعمال مالکیت و سلطه مالکانه انسان بر اشیاء، اموال و حتی افراد، تابع فرهنگ و عرف دوران مخصوص به خود است که از موضوع مورد بحث خارج می باشد. با پیدایش مفهومی مالکیت، مال و حق مالکیت تنها به شکل سلطه بر اشیاء مادی و در غالب منقول و غیرمنقول و در مواردی نیز به شکل سلطه بر فرد انسان یا جاندار دیگر متصور بود. اما در طی قرون متمادی جایگاه حقوقی مالکیت فکری به مرور شکل گرفت و امروزه یکی از به روزترین و مهمترین انواع مالکیت هاست که با جنبه های خاص فرهنگی، اجتماعی، تجاری و صنعتی در یک بستر حقوقی دچار تحول کامل تری می شود.

به عقیده بیشتر نویسندگان حقوقی، واژه مالکیت فکری برآمده از واژه انگلیسی Intellectual property است و ترجمه مالکیت معنوی برای آن چندان شایسته نمی باشد. به هر صورت از مطالعه اجماع بین المللی چنین به دست می آید که کشورهای جهان به این مقوله اهمیت بسیار داده و از آن جهت افزایش پیشرفت فناوری و تولیدات مختلف صنعتی، تجاری و فرهنگی بهره می برند و در کشور ما نیز به نظر می رسد غفلت قانونگذار رو به پایان است و شاهد حرکت های مثبت و قدم های بزرگی در این زمینه هستیم.

ویژگی های مالکیت فکری

به نوعی حقوق مالکیت فکری با توجه به اصول کلی حقوق از جنبه حقوق غیرمالی، مورد نظر است. چرا که در لحظه پیدایش و خلق اثر، وجود عنصر مالّیت هنوز متصور نیست و تنها ابداع و ایجاد اثر مورد بحث در ذهن موجود است. اما با توجه به این واقعیت که در پاره ای از حقوق، جنبه های مالی و غیرمالی با هم مخلوط شده اند، می توان مالی بودن این حق را نیز بررسی کرد.

چنانچه برخی اساتید صراحتاً حق مؤلف بر آثار خود را دارای هر دو جنبه مادی و معنوی می دانند. مادی از این لحاظ که حق انتشار یا بهره برداری توسط پدید آورنده قابل واگذاری است و نهایتا بهای اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.

و معنوی از این باب که حق اخلاقی مولف نسبت به اثر خود در موارد مختلف از قبیل تغییر، تحریف و سوء استفاده محفوظ خواهد بود.

همچنین از باب عینی یا دینی بودن حق، مالکیت فکری را می توان باز در دسته بینابینی و درست در نقطه ای که هر دو جنبه در آن نمود دارند، بررسی کرد. زیرا حقی که مولف بر نوشته های خود دارد هر چند که در برابر همه قابل استناد است و از لحاظ انحصاری بودن با مالکیت شباهت تام دارد، برخلاف سایر حقوق عینی، موضوع آن شیء نیست و ناظر به ابداع فکر پدید آورنده است. این وضعیت تا آنجا ادامه دارد که برخی حقوق دانان تقسیم سومی را علاوه بر حقوق دینی و عینی، با عنوان حق معنوی قائل شده اند.

به هر صورت امروزه رویه قانونگذاری و صدور آرای محاکم و نیز امضای توافق نامه ها و کنوانسیون های مربوط به مالکیت فکری در کشورهای مختلف بر این باور پیش می رود که حقوق مالکیت فکری به عنوان یک سلسله حقوق فردی و شخصی که به پدیدآورندگان تعلق دارد، مورد شناسایی قرار گرفته است و ضمانت اجرای این دسته از حقوق نیز قوانین مربوطه ای است که گاه علاوه بر جنبه مدنی و تجاری، از ابزار کیفری نیز بهره جسته است.

حقوق مالکیت فکری در ایران

با وجود اذعان به حضور فرهنگ جهان سومی در ایران، به نظر می رسد که قوانین ایران در باب حقوق مالکیت فکری حتی تا دهه پنجاه خورشیدی از الگوهای روز جهان فاصله زیادی نداشت.

نخستین رگه های مالکیت فکری در ایران، با حمایت از مالکیت صنعتی و در عصر رضاشاه پهلوی (1320-1304) پدیدار شد.

تصویب قانون ثبت علایم تجارتی ایران (مصوب 9 فروردین 1304) با 18 ماده و 5 تبصره سرآغاز این حرکت بود. آیین نامه اجرایی این قانون، 2 سال بعد (1306) به تصویب رسید. نکته جالب توجه این است که قانون ثبت علایم تجارتی ایران، قبل از قانون مدنی اجرا شد. پس از آن قانون، قراردادهایی دو جانبه میان ایران و برخی کشورها نیز صورت گرفت. از جمله قرارداد حمایت از تصدیق نامه های اختراع و علایم صنعتی و تجارتی و اسامی تجادی و طرح ها و حقوق مالکیت صنعتی و ادبی (5 اسفند 1308 - 24 فوریه 1930) با کشور آلمان بود که بنابر آن توافق شد در موارد مورد حمایت مذکور در عنوان قرارداد، هر دو کشور از تبعه کشور مقابل همانند شهروند خود با همان حقوق حمایت می کنند و همچنین اقدام به مجازات های مقتضی در موارد نقض حقوق مزبور نمایند. متن پایان نامه ادامه دارد...

فهرست مطالب تحقیق

مقدمه

فصل اول - بررسی مالکیت فکری به طور عام

1-1- ویژگی های مالکیت فکری

1-2- تاریخچه ای کوتاه از پیدایش مالکیت فکری

1-3- بررسی شاخه های مالکیت فکری و نقدی بر آن

1- شاخه مالکیت صنعتی

2- شاخه مالکیت ادبی و هنری

1-4- عزم جهانی

WIPO

توضیحاتی کوتاه پیرامون موضوعات داخل در محدوده کپی رایت و حقوق مشابه آن

حقوق مشابه کپی رایت

فصل دوم - حقوق مالکیت فکری در ایران

2-1- سوابق توجه قانونگذار ایرانی به مالکیت فکری

در باره مالکیت ادبی و هنری

2-2- بررسی جایگاه مالکیت ادبی و هنری در نقد قوانین مربوطه

نرم افزارهای رایانه ای

2-3- بررسی ضعف ها، موانع و بیان راهکارها

در لزوم الحاق ایران به کنوانسیونهای مربوط به کپی رایت و آثار آن

1- تحول در قانونگذاری

2- تحول در دستگاه های اجرایی

3- تحول در ابعاد رسیدگی قضایی

الف) وجود تنگنا در صدور رأی

ب) جوان گرایی در کادر قضایی

ج) کمبود آرای وحدت رویه

4- لزوم دیپلماتیک و حرکت یکپارچه در سطح بین المللی

منابع