مقاله نظریه پارسونز و جامعه شناسی سازمانی

مقاله تحقیقاتی بررسی نظریه پارسونز در سازمان آموزش و پرورش

بخشهایی از متن مقاله

تعریف سازمان

سازمان عبارت از یک رشته منظم و عقلایی است که بین افرادی که وظایف پیچیده و متعددی را انجام می دهند، و کثرت تعداد آنان به قدری است که نمی توانند با هم در تماس نزدیک باشند، به منظور تامین هدف های مشترک خاص برقرار می گردد.

سازمان عبارت است از مراحل تشخیص و گروه بندی فعالیت ها، تعیین و تفویض اختیار و مسئولیت ها و برقراری ارتباط بین افراد به منظور حسن انجام کار، به طوری که هدف یا هدف های مورد نظر در حد مطلوب تحقق یابند.

تعریف سازمان از نظر بارنارد: یک سیستم فعالیتها یا نیروهای خودآگاه و هماهنگ شخصی یا یک سیستم فعالیت های وابسته به هم می باشد. ...

یکی از نظریه پردازان جامعه شناسی که درباره ساخت، نظام و نهاد اجتماعی کار زیادی انجام داده، تالکوت پارسونز می باشد از دیدگاه وی مفاهیم، ساخت، نهاد و نظام اجتماعی به یکدیگر بسیار شبیه و نزدیک هستند از نظر پارسونز ساخت به معنی نظام اجتماعی متمایز شده از یک سو و از سوی دیگر ساخت حاصل نهادی شدن و یا وحدت نهادها است به عبارت دیگر پارسونز مفهوم ساخت را با توجه به افتراق و اشتراک نهادها بایکدیگر بیان می کنند و این درست همان کاری است که وی با مفهوم نظام انجام می دهد تلاش پارسونز این است که ساخت را به کمک نهاد تعریف و چارچوب بندی کند.

نظام اجتماعی پارسونز را می توان چنین تعریف کرد نظام اجتماعی عبارت است از نظام کنش های متقابل درک محیط معین بین عامل های انگیزه داری که در درون یک فرهنگ با هم در ارتباط اند پارسونز کنش اجتماعی را ناشی از موقعیت و نقش اجتماعی فرد در جامعه دانسته بر اساس آن به تحلیل می پردازد. وی سه نوع نظام کنشی را از یکدیگر متمایز می کند نظام اجتماعی نظام شخصیتی و نظام فرهنگی.

وظیفه جامعه شناسی را مطالعه نظام اجتماعی می داند، نظام اجتماعی را ساخت کنش اجتماعی تعریف می کند و ساخت کنش اجتماعی را به عنوان شبکه ای از روابط متقابل میان افراد و گروه ها می داند که تحت تاثیر عواملی خارج از نظام، نظیر پدیده های مادی و فرهنگی عمل می کنند رفتارها و روابط متقابل انسان ها به وسیله انتظارات متقابل ارزش ها و هنجارها و همچنین پاداش ها و تنبیهات به کنش متقابل تبدیل می شوند به نظر پارسونز این عوامل سه گانه یعنی انتظارات هنجارها و تضمین ها عناصر تشکیل دهنده نقش ها در کنش متقابل هستند کنش متقابل ضرورتا در بردارنده عامل های نقش است زیرا تنها از طریق نقش ها و توسط نقش هاست که عاملان می توانند با یکدیگر در ارتباط متقابل قرارگیرند و نهادها چیزی جز مجموعه نقش های مکمل جهت دار نیستند. به این ترتیب نظام اجتماعی مفهومی نظری است که زاده کنش متقابل میان اعضای یک گروه یا جمع است که از نظام کنش به طور مصنوعی جدا شده است. از دید پارسونز هر خرده نظامی، محیط خرده نظام دیگری است بنابراین هر یک از خرده نظام ها با سه خرده نظام دیگر در مبادله اند و با آن ها در کنش متقابل هستند. ...

اشکالات نظریه کنش پارسونز

هدف بخشی وسیعی از کارهای پارسونز، تلفیق مفهوم کنش و ساختار بوده است برخی این کار او را ستودند، ولی برخی دیگر، آن را نوعی خلط مبحث و سردرگمی می انگارند. این منتقدان استدلال می کنند که پارسونز کارش را در کتاب ساختار کنش اجتماعی به عنوان یک نظریه پرداز کنش در سطح خود آغاز می کند، اما بیش از آن که این اثر پایان بگیرد، و با گذشت سالیان، بیش از پیش در جهت نظریه ساختاری کارکردی در سطح کلان می افتد. در نتیجه ناتوانی پارسونز در رها کردن مواضع نظری پیشین خود و یا بر اثر عدم توفیق شایسته آن مواضع با مواضع جدید تر کار او دچار نوعی سردرگمی شده است. در همان پیشگفتار چاپ دوم کتاب ساختار کنش اجتماعی پارسونز می گوید که:

از تحلیل ساختار کنش اجتماعی به معنای مطلق آن، به تحلیل ساختاری کارکردی نظامهای اجتماعی تغییر موضع داده است البته خود این نظامها در تحلیل نهایی، همان نظام های کنش اجتماعی اند، اما ساختار چنین نظام هایی در صورت جدیدتر آن، مستقیما بر حسب کنش مورد بررسی قرار نمی گیرد، بلکه به عنوان الگوهای نهادمند در نظر گرفته می شوند. ...

فهرست مطالب تحقیق

تعریف سازمان

انواع سازمان

ترکیب سازمانی

نظریه های سازمانی

نظریه سازمان رسمی

ویژگیهای بوروکراسی

نوع شناسی اقتدار

نظریه تیلور

نظریه هانری فایول

اهداف سازمان ها

اهمیت مطالعه سازمان

ساخت و نظام آموزش و پرورش

تالکوت پارسونز

عناصر اولیه نظام پارسونزی

نظام ها و محیط ها

چه نوع نظام هایی وجود دارد

روابط سیبرنتیک میان چهار جزء نظام کل

تکامل اجتماعی

تحقیق در انواع اجتماعات و جوامع

نظریه کنش پارسونز

واحد کنشی

اشکالات نظریه کنش پارسونز

کارهای اخید در زمینه نظریه کنش

مسائل کارکردی سازمان ها

محدودیت های نظریه سیستمی پارسونز

کتابنامه